HIBERNAZIOA, DENBORA ETETEKO ARIKETAK ( 49. orria)

1. LEXIKOA

-.Erloju : ordularia
- Urrats : pausoak
- geldotu : apaldu

- burmuina : garuna
- baliatu : bailagari
- ziurtatu :baieztatu
- erlazioa :harreman
- giltza : goko
- jokabide : jokaera

2. LEXIKOA

a. arnasa, digestiboa, ikusmena, taupada
b. aorta, garun, bihotz, gibel
c. zirujau, sendagile, hibernatzaile, zientzialari
d. gelditu, moteldu, geldotu, apaldu

3. ORTOGRAFIA

Zientzialariek, ordea, are gehiago  luzatu nahiko lukete gorputzak lotan, hibernatzen, igarotzen duen denbora. Hartara, ebakuntzak egiteko denbora-tarte segurua handitu egingo litzateke. Gainera, hil ala biziko ebakuntza egiteko zain dagoen paziente batek ez luke hainbesteko presarik izango, une egokia irritsi arte itxarotea izango luke. Eta, urrunago joanda, astronautek distanzia oso luzeetan bidaiatzeko aukera izango lukete, organismoan kalterik jasan gabe.

4. LEXIKOA

•  Istorio
• Ostu
• Aran
• Hoztu
• Historia
• Haran
  

5. BERRIDAZKETA

• Zientzia-fikzioa dirudiagatik, hori lortu nahian dabiltza hainbat ikertzaile, eta dagoeneko eman dituzte lehen pausoak.
• Antzeko eragina lortzea dago gorputza asko hoztuta.
• Garunari oxigeno gutxiegi iritsiz gero, neuronak hil egitendira.
• Zirkuitua bonba zentrifugo baten antzekoa da, eta biriken funtzioa betetzen du, gas-trukea egiten duelako.  
• Gero, ebakuntza bukatutatu denean zirkuitu bera erabiltzen dute odola berotzeko eta tenperatura bere onera ekartzeko.
• Kasu horietan, sendagileek pertonek hibernatu egiten zutelakotan.
•  Metabolismoa moteldu egiten da gorputza hoztu neurrian.
• Gorputza asko hoztu aurretik, nabarmen moteltzen da metabolismoa.
  

6. ZUZENTASUN GRAMATIKALA

a. Aizu, lagun, nongo zara zu?

b. Ezagutzen zaitut, beraz, ez esazu zeure burua zuritu eta esan egia.

c. Lagunek ez dakite kontzertura joan ala ez, ezta neuk ere.

d. Azkenen neuk esan nion gertatutakoa, beste inor ez zen ausartu eta.
 

7. ESAPIDEA

Hil artean bizi.

Hainbestean bizi.   

8. ZUZENTASUN GRAMATIKALA

Sendagileek hipotermia baliatzen dute bihotz -ebakuntzean oxigeno gabeziaren kalteetatik babesteko.

UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBA

ULERMENA GALDERAK

1. Orain sei urte, minbiziaz jotako txakur bat hil zitzaion eta egoera horri buelta emango zion alternatiba martxan jarri zun.

2. Lekua txantxatzat hatzen zuten animaliarik ez zutenek.

3. Animaliez nolanahi desegieak, leku desegokietan lurperatzen dakar maiz, eta horrek arazoak sor ditzake: inguruko ura eta lurra kutsatzea.

                                                       GRAMATIKA GALDERAK

4.
* Zitaidan= zait
* Zuen= du
* Du= zuen
* Dio= zion 
5.
* Arduratu=kezkatu

* Esaterako= adibidez
* Maiz= askotan
* Hedatu= zabaldu
6.
- Horien beharra ikusi baitdute zabaldu dira.
- Antoñanaren irudiz.
- Animaliari merezi duen agurra.
- Nafarroako herritxo batean jaio naizelako.
-Higienikoena izango zelaren ustez.

IDAZLANA

Gaur egun ez daukat animaliarik etxean baina batzuk eduki ditut. Denak txikiak izan dira. hala nola arrainak, dordokak eta hamsterrak. Honelako aberak erraz zaintzen dira; ez dute espazio handiren premiarik, ez dute asko jaten eta ez dituzu paseatzera atera behar. Hiltzen direnean ez da arazoirik sortzen gorpuz desegitean. Hala ere, badaude animalia batzuk izan arren oso arriskutsuak direnak. Adibidez, tarantulak, armiarmak, suge posointzuak , pirainak... eta abar. 
Hauekin kontu  handiz ibili behar da, zauri larriak egin ditzakelako.
Honez gain, zainketa bereziak behar dituzte eta elikagai bitxiak jaten dituzte. Arisku hau etxeberetan ere badago baina gutxiagotan ematen da.
Gero eta animalia exotiko gehiago ikusten etxeetan, batzuk modu ilegalean eskuratu dira bai bidaia batetik ekarrita bai interneten bidez. Horren adibideak dira: tximinoak, krokodriloak, lehoinabarrak, panda hartzak .... eta abar.
Ni ez nago honen alde, nik uste dut animalia hauek haien habitatean bizi behar direla. Era berean, animalia hauek ez dira aberak eta horregaitik ez dira gizakiekin bizi behar, libre baizik.