JAMES BROWN funkaren arima basatia

ULERMENA LANTZEN

1. Hitzaren esanahiari dagokionez ingelesez, funk hitzak beldurra adierazten du; beldurgarria dena eta beldurtia dena.

2. Musika, izaki bizien antzera, denborarekin, aldatzen eta garatzen doan zerbait da. Musikan denbora zehar ezagutzen dituen garapenei izena jarri eta estilo berria sortu dute.

3. James Brown omen da funk-musikaren sortzailea.

    Funk musikaren aurrekariak AEBetako New Orleans hirian bilatu behar ditugu.

4. New Orleanseko esklabo afrikarrei denborrak jotzen uzten zieten.

5. James Brownek...  Negozio munduko langilerik amorratuena zela zioen.

6. Funk-musika, soul-, gospel-, eta rhythm and blues-musiken garapenetik dator eta afroamericar musika guztiak bezala, afrikar erritmoetan oinarrituta dago. Erritmoak hartzen du nagusitasuna; funk-musikaren beste ezaugarria kantuen indarra da.

7.

    Gaia:  James Brownen garantzia funk-musikan
 

   Eskema:     
            1. Funk- musika "soul" " jazz" eta " rythm y blues" musikensortutako musika da.                     

1.1 Esaten dutenez James Brown da funk musikaren sartzailea.  
                                                  
          2. Funk-musikan jatorria New Orleansen afrikako esklaboek denborrekinegiten zuten musika dagoela esan daiteke.   


         3. James Brown oso ospetsua wgin zen eta 60. hamarkada beltzen iraultzan paper garrantzitsua bete zuen bere musikaren letrekin. 


      4. Funk-musikan erritmokoak du nagusitasuna, kontu luzean eta indartsuak dira.

Akepuntura Bizkarreko Minaren Aurka.

A)ULERMENA

1. Akupunturako orratzak eraginkorragoak dira bizkarreko minari aurre egiteko, betidanik erabili izan diren farmako konbentzioalak baino.
2. Aukera terapeutiko egokia eta eraginkorra eskaintzen die medikuei bizkarreko minari aurre egiteko, albo-ondorio eta kontraindikazio gutxi baititu.
3. Gaixo batzuei orratzak bizkarreko edozein lekutan jarri zitzaizkien nahiko modu azalekoan. Eta akupuntura "faltsua" jasotakoek ere emaitza onak izan zituzten.
4. Ohiko akupunturan, orratzak puntu jakinetan jartzen zaizkio gsixoari, itxurazbizi-energia, qi izenekoa, kitzikatzen duten puntuetan hain zuzen.

B) GAIA ETA IDEIA NAGUSIA 

• Gaia: Bizkarreko mina kentzeko akupunturaren erabilira.

• Idia nagusia: Bizkarreko mina kentzeko, akupuntura sistema konbentzionalak baino hobea da.

C) MOLDATU ESALDIAK

a. Ikerketaren ondorio nagusia da, akupunturako orratzak eraginkorragoak direla bizkarreko minari aurre egiteko, betidanik erabili izan diren farmako konbentzionalak baino.

b. Emaitzak hain izan dira bikainiak ezen zientzalariak harritzerainokoak. 
c. Ikertzaileek zalantzan jarri dute akupunturaren ekintza- mekanismoa, akuputura "faltsua" jasotakoek ere emaitza onak izan zituztelako.
d.Ezin uka daiteke orratzen eraginkortasuna bizkarreko mina kentzeko.

HIBERNAZIOA, DENBORA ETETEKO ARIKETAK ( 49. orria)

1. LEXIKOA

-.Erloju : ordularia
- Urrats : pausoak
- geldotu : apaldu

- burmuina : garuna
- baliatu : bailagari
- ziurtatu :baieztatu
- erlazioa :harreman
- giltza : goko
- jokabide : jokaera

2. LEXIKOA

a. arnasa, digestiboa, ikusmena, taupada
b. aorta, garun, bihotz, gibel
c. zirujau, sendagile, hibernatzaile, zientzialari
d. gelditu, moteldu, geldotu, apaldu

3. ORTOGRAFIA

Zientzialariek, ordea, are gehiago  luzatu nahiko lukete gorputzak lotan, hibernatzen, igarotzen duen denbora. Hartara, ebakuntzak egiteko denbora-tarte segurua handitu egingo litzateke. Gainera, hil ala biziko ebakuntza egiteko zain dagoen paziente batek ez luke hainbesteko presarik izango, une egokia irritsi arte itxarotea izango luke. Eta, urrunago joanda, astronautek distanzia oso luzeetan bidaiatzeko aukera izango lukete, organismoan kalterik jasan gabe.

4. LEXIKOA

•  Istorio
• Ostu
• Aran
• Hoztu
• Historia
• Haran
  

5. BERRIDAZKETA

• Zientzia-fikzioa dirudiagatik, hori lortu nahian dabiltza hainbat ikertzaile, eta dagoeneko eman dituzte lehen pausoak.
• Antzeko eragina lortzea dago gorputza asko hoztuta.
• Garunari oxigeno gutxiegi iritsiz gero, neuronak hil egitendira.
• Zirkuitua bonba zentrifugo baten antzekoa da, eta biriken funtzioa betetzen du, gas-trukea egiten duelako.  
• Gero, ebakuntza bukatutatu denean zirkuitu bera erabiltzen dute odola berotzeko eta tenperatura bere onera ekartzeko.
• Kasu horietan, sendagileek pertonek hibernatu egiten zutelakotan.
•  Metabolismoa moteldu egiten da gorputza hoztu neurrian.
• Gorputza asko hoztu aurretik, nabarmen moteltzen da metabolismoa.
  

6. ZUZENTASUN GRAMATIKALA

a. Aizu, lagun, nongo zara zu?

b. Ezagutzen zaitut, beraz, ez esazu zeure burua zuritu eta esan egia.

c. Lagunek ez dakite kontzertura joan ala ez, ezta neuk ere.

d. Azkenen neuk esan nion gertatutakoa, beste inor ez zen ausartu eta.
 

7. ESAPIDEA

Hil artean bizi.

Hainbestean bizi.   

8. ZUZENTASUN GRAMATIKALA

Sendagileek hipotermia baliatzen dute bihotz -ebakuntzean oxigeno gabeziaren kalteetatik babesteko.

UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBA

ULERMENA GALDERAK

1. Orain sei urte, minbiziaz jotako txakur bat hil zitzaion eta egoera horri buelta emango zion alternatiba martxan jarri zun.

2. Lekua txantxatzat hatzen zuten animaliarik ez zutenek.

3. Animaliez nolanahi desegieak, leku desegokietan lurperatzen dakar maiz, eta horrek arazoak sor ditzake: inguruko ura eta lurra kutsatzea.

                                                       GRAMATIKA GALDERAK

4.
* Zitaidan= zait
* Zuen= du
* Du= zuen
* Dio= zion 
5.
* Arduratu=kezkatu

* Esaterako= adibidez
* Maiz= askotan
* Hedatu= zabaldu
6.
- Horien beharra ikusi baitdute zabaldu dira.
- Antoñanaren irudiz.
- Animaliari merezi duen agurra.
- Nafarroako herritxo batean jaio naizelako.
-Higienikoena izango zelaren ustez.

IDAZLANA

Gaur egun ez daukat animaliarik etxean baina batzuk eduki ditut. Denak txikiak izan dira. hala nola arrainak, dordokak eta hamsterrak. Honelako aberak erraz zaintzen dira; ez dute espazio handiren premiarik, ez dute asko jaten eta ez dituzu paseatzera atera behar. Hiltzen direnean ez da arazoirik sortzen gorpuz desegitean. Hala ere, badaude animalia batzuk izan arren oso arriskutsuak direnak. Adibidez, tarantulak, armiarmak, suge posointzuak , pirainak... eta abar. 
Hauekin kontu  handiz ibili behar da, zauri larriak egin ditzakelako.
Honez gain, zainketa bereziak behar dituzte eta elikagai bitxiak jaten dituzte. Arisku hau etxeberetan ere badago baina gutxiagotan ematen da.
Gero eta animalia exotiko gehiago ikusten etxeetan, batzuk modu ilegalean eskuratu dira bai bidaia batetik ekarrita bai interneten bidez. Horren adibideak dira: tximinoak, krokodriloak, lehoinabarrak, panda hartzak .... eta abar.
Ni ez nago honen alde, nik uste dut animalia hauek haien habitatean bizi behar direla. Era berean, animalia hauek ez dira aberak eta horregaitik ez dira gizakiekin bizi behar, libre baizik.

UNIBERTSITATERA SARTZEKO HAUTAPROBA

ULERMENA GALDERAK

1. Ohiturak mantenzeko, euren artean euskaraz mintzatzeko eta, nola ez, festa txiki edo beste egiteko.

2. Munduko euskal etxe guztien berri emateko.

3.Euskal etxeotako batzuek badute euren webgune propioa: " www.zintzilik.org/London ", " www.centrovasco.com "

GRAMATIKA GALDERAK

* Amerikatara aberastera joan den osabaren bat.

* Nahiago izatekotan.

* Argentinara joandako euskaldunen berri izango duzu.

* Ikusi ahal duzu.
* dira: ziren
dizute: zizuten
duzu: zenuen
dago: zegoen
dezakezu: zenezakeen

* biltzen: batzen
mintzatzeko: hitz egiteko
barruan: barne
helbide: direkzio

IDAZKETA

Gaur egun, inmigrazio handia dago Espainian, garai batean baino gehiago. Inmigrante gehienak Afrikatik, Hego Amerikatik, Asiatik eta Europako herrialde batzuetatik datoz.
Hona etortzeko arrazoirik nagusienak lana eta dirua lortzea dira. Gehienak haien familiei dirua bidaltzeko egiten dute lan.
Emakumeak eta gizonak datoz, eta sexuaren arabera lan desberdinak egiten dituzte. Alde batetik, emakumeek zaintza lanetan, garbiketan eta arreta telefonikoetan egiten dute lan gehien bat.
Bestetik gisonezkoek herri lanetan, zerbitzari bezala eta banatzaile lanetan ikus daitezke.
Aspaldi hemendik joaten ziren emigrante gehienak gizonak ziren eta egiten zituzten lanak oso bestelakoak ziren. Abelzaintza beharrak egiten zituzten; ardien edo behien zaintza. Artzainak eta unaiak ziren eta gogor egiten zuten lan aurrera ateratzeko.
Orain aipatu dugunarekin kanporatuz, hona etorri diren atzerritar askok negozio propioak zabaldu dituzte. Hauek dira adibide batzuek: txinata jatetxeak, denaterik saltzen dituzten dendak, mintzalekuak, tabernak... eta abar.
Hala ere, beste askok, ez dute negozio propioa zabaltzeko aukerarik eta lan ilegalak egiten dituzte, honek dakarren arriskuarekin.

HOMO ECOOMICUS

A) ULERMENA

1.- Ez,erakusten duen independentzia ez da egiazkoa. Denok bizitzan zehar; askotan, besteen laguntza beharrean izaten gara.

2.-Personak zaintzen dituzte gehienetan.

3.-Zainketa lanak ez dira linealak izaten; bizitza zikloaren arabera aldatzen dira, eta denbora asko ematen dute tartean ume txikiak daudenean, gure inguruan ez beharren bat gertatzen denean, senideak gaixotzean eta zehartzean.

4.- Zainketa lanak egingo ez balira sisema ekonomiak ezingo luke berdin produzitu. Sistema guztia ere kolokan geratuko litzateke, Ekonokia, merkatuaz bakarrik arduratzen da, produkzioaz, eta merkatutuk kampo egindako lanak, etxekoak, ahaztu egiten ditu.

B) GAIA ETA LABURPENA

• Gaia: Zaintza lanen garrantzia ekonomian.

• Laburpena: Testuan " Homo economicus" gizaki berriari buruz hitz eginten da. Berekaia da eta dirua bakarrik inporta zaio eta ez beste batzuen zaintz. Lan hauek emakumeek egiten dituzte eta gutxi gizonek. Gizartean ez dago ondo baloratuta baina ezinbestekoak dira, izan ere, hauek gabe sistema kolokan geratuko litzateke. Ondorioz, ez genioke "Homo economicusi" garrantzirik eman behar eta bai eremu pribatuari.
  

C) MOLDATU ESALDIAK

1.- Ekonomia merkatuaz arduratzen da,ondorioz , merkautik kanpo egindako ez ditu kontuan izaten.

2.-Sistemaekonomikoa autonomo bezala azaltzen zaigu, hala ere, nabarmena da erreprodukzio lanik gabe ez luzaro iraungo.

3.-Inkesten arabera, emakumeek etxeko lanearen %75etik gora egiten dute, beraz, gizonen partaidetza askoz txikiagoa da.

4.- Bizitan, noizbait, denok dugu besteen laguntzaren beharra,nola nahai ere , merezi du hori kontuan izatea.

D) IDAZLANA

Gaur egun, zainta lanak handitu egin dirazenbait arraoiengatik. Hasteko bizi-itxaropena luzatu egin da; pertsonak gehigo bizi gara eta pertsona zahar gehiago daude. Bigarrenez, arazo ekonomikoengatik jendea kampoan lan egin behartuta dago, eta ezin ditu bere seme-alabak edo gurasoak zaindu.
Azkenik, ume asko jaiotzen dira problema larriekin eta gero eta menpekotasuna duen zahar gehiago daude. Arazo hauek gustiak zantzaileen beharizana gehietzen dute.
Hauek dira zaintza lanean parte hantzen duten pertsonak: umezainak, zaintzaileak, laguntzaileak, psikologok... eta abar.
Gai honen inguruan datu aharmen bat dago: lan hauek egiten dittuzten persona gehienak emakumezkoak dira.
Normalean familiako emakumeak edo etorkinak izaten dira eta gizonek ez dute ia parterik hartzen.

BARNE OREKA

A) ULERMENA

1. Zirkua arte eszeniko zaharrenetarikoa delako eta berriztatzearen behar gorria zeukalako, batez ere gure hegoaldean, non frankismoak ekarritako isolamenduak zirkuaren gainbehera penagarria eragin zuen.

2. Li Xining-en karisma. Ekarpen artistikoak kontuan hartuta, esinbesteko elementutzat jo dezakegu emaume hori.

3. Jantziek, makillajeak, koreografiek, eta argiek kohesio sendoa sortzen dute.

4. Kanadako zirkua.

B) GAIA ETA LABURPENA

• Gaia: " Zirkuaren berriztapena eta gaur egungoen desberdintasunak "
  

• Laburpena: Zirkuaren garrantzia desberdina izan da herrialdearen arrabera; adibidez, Espainean frankismoa dela eta ez zaio garrantzirik eman eta beste leku batzuetan, besteak beste, Txinan bai. Gaur egun zirkua berriztatu egin da horren oribide da Cirque du Soleil, hemen koreografia, jantziak, makillajea, argiak... erabiltzen dira. Gauza amankomunak izan arren desberdintasunak ere badaude haien artean.
  

C) MLDATU ESALDIAK

1. Yongehonek adierazi du: Buruaren eta gorputzaren arteko orekak baino ez duela lortzen ezinezko ditudiena.

2. Ez du izar handirik egongo, teknika guztiak menperatzen baitdituzte guztiek.

3. Estetika da nagusi emanaldian ez aldiz horrenbeste indarra eta arriskua.

4. Gorputzari gotazarreegin nahi diote saioan horretarako mugimendu dotore bezain ezineskoak erakutsiko dituzte.

Música

SUERTE (WHENEVER, WHENEVER)


Lucky you were born that far away
So we could both make fun of distance
Lucky that i love a foreign man for
The lucky fact of your existance
Baby I would climb the Andes solely
To count the freckles on your body
Never could imagine there were only
So many ways to love somebody

Le ro lo le lo le
Le ro lo le lo le
Can't you see...I'm at your feet

Whenever, Wherever
We're meant to be together
I'll be there and you'll be near
And that's the deal my dear

You're over, you're under
You'll never have to wonder

We can always play by ear
But that's the deal my dear

Lucky that my lips not only mumble
they spill kisses like a fountain
Lucky that my breasts are small and humble
So you don't confuse them with mountains
Lucky I have strong legs like my mother
To run for cover when i need it
And these two eyes are for no other
The day you leave will cry a river

Le ro lo le lo le
Le ro lo le lo le

At your feet...I'm at your feet

Whenever, Wherever
We're meant to be together
I'll be there and you'll be near
And that's the deal my dear
You're over, you're under
You'll never have to wonder
We can always play by ear
But that's the deal my dear

Le ro lo le lo le
Le ro lo le lo le

We can fly, say it again

Le ro lo le lo le lo le

Tell me one more time
That you're there
Lost in my eyes

Whenever, wherever
We're meant to be together
I'll be there and you'll be near
And that's the deal my dear
You're over, you're under
You've got me head over heels
There's nothing left to fear
If you really feel the way I feel

Whenever, wherever
We're meant to be together
I'll be there and you'll be near
And that's the deal my dear
You're over, you're under
You've got me head over heels
There's nothing left to fear
If you really feel the way I feel.

IKAROAREN AMETSA BETETZEN

A) ULERMENA

1. Ez, jausgailuarekin hegazkin batetik egiten da jausi.
2. Delta hegoarekin abiada handiagoa lortzen da.
3. Gerta daiteke mendi puntara ailegatu, eta ordu pare batez haizea aldatu edo indartu zain egin behar izatea.Eguraldiak zerikusi handia duparapentearekin.
4. Bai, ikastaro bat eginez gero, laugarren egunerako zu bakarrik hasten zara hegan egiten.

B) GAIA ETA IDEIA NAGUSIAK

• Gaia: Gizakiak hegan egiteko asmatu dituen hiru modalitate: jausgailu, parapentea eta delta.
• Ideia Nagusiak:
  

1. Gizakiak hegaz egiteko aparatu desberdinak asmatu ditu
1.1 Hegazkinak, helikopteroa...
1.2 Josgailu, delta eta parapentea
2. Aipatutako hiru modalitateen desberdintasunak :
2.1 Jausgailuarekin hegazkin batetik egiten da jausi.
2.2 Delta hegan etzanda bezala zoaz eta abiaduraz handiagoa lortzen da.
2.3 Parapentearekin lurretik aireratzen zara eta erdi eserita zoaz.
3. Parapentea egiteko eguraldiak zerikusi handia du baina oso erraza da ikasteko ikastaro baten bidez.

C) MOLDATU ESALDIAK

1. Ekipo oso batek 2000euro inguru balio ditu, dena den, elkipoa aloka daiteke.
2. Batistek esan digu " Pilotu autonomoa izateko azterketa egin behar dela eta baimena atera".
3. Nahikoa ibilbide zailak dira, normalean, ez dira denak iristen helmugara.
4. Giro ezin hobea eta solidarioa da parapentearen ingurukoa. Beti baidago norbait zurekin joateko.

ELKARRENGANAKO BEGIRUNEA

A) ULERMENA

1. Begirunea kanpainiak dantza, antzerkia eta perkusioa nahasten dituen sorkuntza bat aurkeztu berri du.
2. Mezuari dagokienez, mestizaiaeta tolerantzia goraipatu nahi dituzte.
3. Ohartu dira fantza adierazpen molde unibertsala dela eta elemetu komunak atzeman daitezkeela hain arruneko diruditen bi kulturen artean.
4. Ez, ezberdintasunetik asko ikasi dezakegulako.

B) GAIA ETA IDEIAK NAGUSIAK

• Gaia: Begirune kompaineak Euskal kultura eta afrikarra nahasten ditu, musika,dantza et antzerkiaren bidez.
  
• Ideiak nagusiak:
  

1.Begirunea kampaina afrikar eta Euskal kultura nahastea da

2. Dantza, perkusioa eta antzerkia erabiltzen ditu.
2.1. Txalaparta, sabaar dantza eta dejembea dira adibide batzuk.
3. Mezuari da gokienez, mestizaia eta tolerantzia garaipatu nahi dituzte
4. Eskoletan prestakuntza eman nahi dituzte.

C) MOLDATU ESALDIAK

1. BEGIRUNE kampainiaren proiektua oso interresgaria da, beraz, espero dezakegun proiektuak behar duen sostengua lortzea.
2. Dantza adierazpen molde unibertsala da, ondorioz, dantzaren bidez urruneko diren bi kulturen arteko elementu komunak adieraz daitezke.
3. Nortasun harrotasun soberak esberdintasunak gaitzestea bultzatzen du. BEGIRUNE konpainiaren lanak, ordea, elkar ulertzea bultzatzen du.
4. Komunikatzeko tresna ezberdinak erabiltzen dituzte.Esate baterako, musika, dantza eta antzerkia.